تمامی نرم افزارهای موجود درUnix، در Linux نیز وجود دارند و همچنین دستوراتی از جمله bcو Sed و trو awkو lsو خیلی دستورات دیگر که در محیط متنی (Text) سیستمهای Unix Base مورد استفاده قرار میگیرند، عینا در Linuxکپیبرداری شدهاند .برنامه های زیادی برای محیط X Windows در Linux وجود دارند که از جمله این برنامه ها مجموعه Star Office است .این مجموعه دقیقا شبیه Microsoft Office در سیستم عامل Windows انجام وظیفه می کند .در این مجموعه برنامه Star Writer جایگزینWord ، StarCalc جایگزین Excel و StarImpress جانشین PowerPoint شده است .همچنین از بانک اطلاعاتی MYSQL به عنوان جایگزین مناسبی برای MS Access میتوان استفادهکرد .در محیط KDE احتیاجی به نمایشگر عکس نیست، چراکهاین محیط، یک نمایشگر عالی به همراه دارد .برنامه ای به نامArchiver بهراحتیمیتواند جایگزین Winzip و همچنین برنامهای به نام XMMS که یک Playerبسیار قوی است، می تواند جایگزین Winamp در ویندوز شود .نکته جالب توجه دراین سیستم عامل، این است که شما احتیاجی به Firewallو AntiVirus نخواهید داشت، زیرا نحوه ردیابی در این سیستم عامل، فرق میکند و همچنین یک Firewall قوی، روی این سیستم از قبل نصب شده است .لازم به ذکر است تعداد کل ویروسها، کرمها و اسبهای تروا که تاکنون برای Linux نوشته شده 19 عدد است که در مقابل چندین هزار ویروس شناخته شده در ویندوز عدد ناقابلی است .در این سیستم عامل ویرایشگرهای متن بسیار قوی از جمله jove, pico , ex,vi :تعبیه شده است .حال ممکن است این سوال به ذهن شما خطور کند که آیا می توانید این سیستم عامل را جایگزین ویندوز خود کنید یا خیر ‚ البته باید ذکر کنم Linux را تنها میتوان با Windows2000 نسخه سرور (server) مقایسه کرد، زیرا این سیستم عاملها برای مصارف شبکهای بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند و مسائل امنیت فایل سیستم و کرنل در آنها به خوبی رعایت شده است .واقعا اگر یک سرور ندارید و قصد استفاده از Linuxرا در محیطهای غیر شبکهای دارید، به شما پیشنهاد میکنم که آن را جایگزین ویندوز نکنید .برنامههای سیستم عامل Linux بسیار محدود بوده و هنوز به طور کامل و کافی گسترش نیافته است، ولی شما در سیستم عاملهای مایکروسافت، به راحتی میتوانید برنامههای مورد نظر خود را بیابید .اگر چه برنامههایی مانند Dos Emulator و Windows Emulatorدر Linux وجود دارند که این محیطها را شبیه سازی میکنند، ولی هنوز بسیار محدود بوده و کارایی لازم را ندارند .البته باید بدانید که Linuxقدرت و امنیت خود را در سیستمهای سرور نشان داده است .نکته دیگر، قدرت Linux در مدیریت حافظه، برای اجرای کرنل و برنامه های مختلف نسبت به ویندوز است .در مقایسه چند پردازنده ای، Linux برتری خود را بر ویندوز 2000 نسخه سرور نشان میدهد .در Linuxمیتوان یک سیستم با 16 پردازنده مرکزی، (CPU) داشت ولی ویندوز 2000 تنها 8 پردازنده را پشتیبانی میکند .هرچند این امکان برای سرورهای عظیم بسیار حائز اهمیت است و برای کاربر عادی، تفاوت چندانی نخواهد داشت در ادامه به مقایسه دو سیستم عامل Win2k با Service Pack 1و Linux Redhat 7.1از نظر استفاده RAM و Swap File ها میپردازیم .همانطور که ملاحظه میکنید، بعد از بوت شدن، Linux فضای 45 MB را در حافظه اشغال میکند ولی در ویندوز، این مقدار 140 MB در بارگذاری اولیه است و Swap فایلها در ویندوز 35 MB بوده و در Linux این مقدار صفر است .در جدول زیر، مقایسه دیگری در مورد دو نرم افزار Star Office 5.2و Office 2000 در استفاده از حافظه وجود دارد .
برای تعویض Windows با Linux تنها نکتهای که باید در نظر داشته باشید، درایور دستگاههایی است که در ویندوز شناسایی میشود ولی این امکان وجود دارد که Linuxآنها را شناسایی نکند .ضمنا در نظر داشته باشید که حداقل سختافزار مورد نیاز برای نصب Linux بسیار کمتر از حداقل سختافزار مورد نیاز، برای ویندوز است .با وجود تمام نکات ذکر شده و مقایسهها، همچنان پیشنهاد میکنم که از Windows برای کارهای روزمره استفاده کنید، زیرا با آن احساس راحتی بیشتری خواهید کرد .ولی در عین حال میتوانید Linux را نیز در کنار دیگر سیستم عاملهای موجود در سیستم داشته باشید و با استفاده از Boot Managerلینوکس، با نام LILOمحیط Multi Boot ایجاد کنید
محیط X Windowsچیست ؟
معمولا برای راحتی تلفظ ، به این محیط، X نیز گفته میشود که بر پایه GUI بنا نهاده شده و یک محیط گرافیکی قوی برای راحتی کار در Linux است .در این محیط شما میتوانید چندین پنجره Terminal را به طور همزمان در یک صفحه داشته باشید، به طوری که در هر پنجره، یک کاربر Loginکرده باشد .معمولا در محیط Xو هر محیط گرافیکی دیگر، میتوان از ماوس برای راحتی بیشتر استفاده کرد .خیلی از برنامهها مانند بازیها و نرمافزارهای گرافیکی و کاربردی برای محیط X نوشته شده است .محیط X در ابتدا توسط انجمن علمی دانشگاه ماساچوست ایجاد شد و بعد از آن بهطور رایگان در UnixBase ها مورد استفاده قرار گرفت .نسخه محیط X برای سیستم عامل لینوکس Xfree86 نام دارد .همان طوری که میدانید Linux از دو محیط متنی و گرافیکی تشکیل شده است .معمولا محیط متنی به دلیل کاربر پسند نبودن مورد توجه و پسند کاربران مبتدی قرار نمیگیرد، ولی این محیط برای کاربران حرفهایتر که ازLinux برای مصارف شبکه استفاده میکنند، رضایت بخش است، زیرا دوام سرویسهای نصب شده و در حال استفاده در محیط متنی، بسیار بیشتر از دوام سرویسها در محیط گرافیکی است تا جایی که خیلی از شبکه ها بدین دلیل، سرور خود را از NTبه Linux تبدیل میکنند .در سیستم عامل Linux مشاهده میشود که سیستم بدون راهاندازی مجدد در طول یک یا دو ماه، به درستی انجام وظیفه میکند، ولی سیستم عامل NTاینگونه نیست و مدیر شبکه حداقل روزی یکبار باید سرویسهای کارگزار را کنترل کرده تا از صحت عملکرد آنها اطمینان حاصل کند و یا هر چند وقت یکبار، سیستم را Restart کند.
البته، اگر سرور Linux در محیط گرافیکی Linuxانجام وظیفه کند، مطمئنا به مشکلاتی از این قبیل بر خواهد خورد .یکی از محیطهای گرافیکی Linuxکه محیطی راحت و دوست داشتنی را برای کاربران خود فراهم میکند، KDE نام دارد .این محیط بسیار شبیه دسکتاپ در ویندوز است .البته بر خلاف ویندوز، Linux دارای چندین دسکتاپ در یک محیط گرافیکی است.
به این نکته باید توجه کرد که سرعت محیطهای گرافیکیLinux ، در حد ویندوز یا حتی کمی کندتر از آن است، زیرا GUI در ویندوز به صورت ذاتی به همراه سیستم عامل است ولی در لینوکس محیطهای گرافیکی به عنوان برنامه هایی جدا از سیستم عامل هستند و گاهی بر روی لینوکس بار اضافی ایجاد می کنند
SMPنیز یکی از دستاوردهای مهم سیستم عاملهای پیچیده و قدرتمند است .با این تکنیک، سیستم عاملها قادر به استفاده از چندین پردازنده بر روی یک سیستم واحد هستند .با بهرهگیری از این تکنیک، در صورت از کار افتادن یکی از پردازنده ها، پردازشها به پردازندههای دیگر محول خواهند شد و همین امر برای سیستم عاملهای فوق، یک مزیت شمرده میشود .معمولا این سیستم عاملها برای مصارف بسیار مهم و سنگین که هیچگاه نباید سیستم از کار بیافتد، مورد استفاده قرار میگیرند .این گونه سیستمها را به راحتی و با اضافه کردن چندین پردازنده میتوان ارتقاء داد و بر قدرت آنها افزود.
سیستم عامل Unix جد ( Linux) از سالهای گذشته تا امروز، جزء محبوبترین OS ها در جهان بوده و علت آن نیز مشخص است، زیرا در یک محیط توزیع شده با قدرت بالا، به کاربران سرویس مناسبی ارایه می کند .این سیستم عامل توسط کنتامپسون (ken Tompson) ایجاد شد و اولین بار در سال 1970 در شرکت AT&Tبرای استفاده در محیط چند وظیفه ای، روی کامپیوترهای کوچک (Mini Computer) و بزرگ (MainFrame) نصب و راه اندازی شد .سیستم عاملLinux ، نسخه رایگانی از Unix است که توسط لینوس توروالدز (linus Torvalds) در دانشگاه هلسینکی در کشور فنلاند و با کمک جمعی از برنامه نویسان Unix طراحی و ساخته شد و به منظور قدردانی از زحمات وی، هسته این سیستم عامل Linux نامیده شد.
لینوس توروالدز در 28 دسامبر سال 1969 به دنیا آمد و پروژه این سیستم عامل را به عنوان پروژه دکترای خود آغاز کرد .او تنها، اقدام به ایجاد کرنل لینوکس کرد و کاری فراتر از این انجام نداد .در حقیقت به این سیستم عامل GNU/Linuxگفته میشود، زیرا اساس آن GNUاست و فقط هسته آن Linux است GNU .نام پروژهای است که ریچارد استالمن(richard stalman) در سال 1984 شروع به ایجاد آن کرد .در اصل او نیز مانند توروالدز به فکر تبدیل Unix به یک سیستم عامل با منبع رایگان (Free Source) بود .استالمن حدود 6 سال بر روی این پروژه کار کرد و در سال 1991 کل بدنه یک سیستم عامل ایده آل را ایجاد کرد .ولی او هیچ گاه نتوانست کرنل این سیستم عامل را بنویسد، زیرا هسته، در سیستم عامل بسیار حائز اهمیت بوده و طراحی آن دشوار است .ادغام بدنه سیستم عامل استالمن و هسته توروالدز، محصولی به نام GNU/Linux شد که به Linuxمعروف است .اولین نسخه کرنل این سیستم عامل که 0.01 بود، جالب نبود و بیشتر جنبه آزمایشی داشت و همچنین حاوی باگهای بسیار زیادی نیز بود .از این رو این نسخه را اولین نسخه نمی نامند .اولین نسخه Linuxکه کرنل آن 0.02 بود، در 5 اکتبر سال 1991 ارایه شد .در آن زمان نسخه های Shell این سیستم عامل Bshell و Cshellبودند که البته هنوز هم در نسخه های جدیدتر و کاملتری مورد استفاده قرار میگیرند و قابل تعویض هستند .
برای محاسبه شماره نسخه هسته لینوکس، فرض کنید n.x.y هر کدام عددی هستند که نشاندهنده نسخه کرنل مربوطه است .اگر xعددی فرد باشد، نشاندهنده بتا بودن نسخه هسته و اگر عددی زوج باشد، نشاندهنده آلفا بودن هسته است و yنیز درجه کیفیت آن نسخه را اعلام میکند .در صورتی که تغییرات باعث متحول شدن هسته شود، n افزایش خواهد یافت .به عنوان مثال نسخه 2.4.2 نشاندهنده آلفا بودن نسخه با درجه کیفیت 2 است .نسخه جدیدتر Bshell که امروزه در خط فرمان Linux مورد استفاده قرار میگیرد (Bourne Again Shell) Bash نامیده میشود که دارای بیش از 70صفحه سند است Shell .برنامه ای است که دستورات را از خط فرمان گرفته و اجرا میکند .در حقیقت پوسته یا رابط محیط متنی (Text) در Linux است که امکان مدیریت وظایف ها و پردازشها و همچنین مدیریت ورودیها و خروجیها را میدهد .بدین ترتیب یک محیط محاورهای برای کاربر است که با سیستم عامل ارتباط دارد .در این سیستم عامل حتی میتوان ازShell Scriptهایی استفاده کرد که مانند فایلهای دستهای (Batch files) در محیط Dos عمل میکنند .همانطور که اشاره شد در Linuxمیتوان به دلخواه از انواعShell ها استفاده کرد و تفاوت آنها، فقط از جهت دستورات، مورد استفاده است .برای مثال دستوراتCshell ، شبیه دستورات زبان برنامه نویسی C است .به همین جهت اکثر برنامهنویسان این زبان برای راحتی کار، از این پوسته استفاده میکنند .در Linux اغلب برنامهها با C و C++ نوشته میشوند که کامپایلر این زبان (gcc) وظیفه کامپایل آنها را برعهده دارد .البته کامپایلر زبانهای برنامه نویسی دیگری مانندSmallTalk :، ADA ،Scheme،Lisp ،Pascal ،Java ،Fortran ،Perl ، Modula و Objectiveنیز در این سیستم عامل وجود دارد .سیستم عامل Linux یک نرم افزار سیستمی رایگان است و برای مصارف تجاری ، آموزشی، شبکهای و همچنین مصارف شخصی مورد استفاده قرار میگیرد و میتواند روی تمام ماشینها به خصوص PC هایی که از پردازنده سری 80386 و بالاتر از آن استفاده میکنند، نصب و اجرا شود .همچنین تمام قابلیتهای Unix را در اختیار کاربرانی که با این سیستم عامل آشنایی دارند، قرار میدهد Unix .بر روی ماشینهای بزرگتر و قویتر از PC ها نصب میشد و اکثرا به عنوان کارگزار به کار میرفت .کد Linux به همراه نرم افزار آن، کاربر را قادر میسازد تا در عملکرد برنامه ها و همچنین کرنل آن تغییراتی دهد .البته این کار برای کاربران حرفهای تر که به برنامهنویسی در Linux تسلط کامل دارند، امکانپذیر است .طراحان Linux مسیر مناسبی را برای رشد این سیستم عامل انتخاب کردهاند، زیرا هر شخصی در هر نقطه از جهان، میتواند کد منبع Linux را دستکاری کرده و آن را به شکل دلخواه دربیاورد .گاهی بعضی از باگهای کرنل، توسط افراد مختلفی در جهان، تصحیح میشود و این OS با تایید توروالدز از طریق شرکتهای ارایه کننده، در نسخه جدیدی به جهانیان ارایه می شود .فایل سیستم لینوکس EXT2نام دارد و سیستم عاملهای Xenix و Unix نیز از این فایل سیستم، پشتیبانی میکنند .البته نسخههای جدیدتر EXT نیز وجود دارند که با کارایی بهتر درLinux های جدیدتر، مورد استفاده قرار میگیرند .در محیطهای شبکهای، سیستم نقش مهمی ایفا میکند، فایل سیستم (Network file system)NFS که مختص سیستم عاملهای شبکه ای است، به شما اجازه میدهد در یک محیط شبکه ای، فایلها را به صورت اشتراکی مورد استفاده قرار دهید.
گسترش OSS برنامه اصلی شورای عالی انفورماتیک
این گفته دبیر شورای عالی انفورماتیک است. ایــن هم گفتهای دیگر از آقای محمد سپهریراد: راهـبرد کشور این است که از نرمافزارهای متنباز به عنوان یک راهحل در شرایطی که از نرمافزارهای اختصاصی در کشـــورهای پیشـرفته محروم شده و یا با مشکلاتی مواجه شویم، استفاده کنیم.
xFarDic همچنان در مسیر پیشرفت و تکامل
نسخه دیـــگری از واژهنامه متنباز xFarDic بــر روی سایت اصلی این پروژه برای استفاده کاربران منتشر شد. مـــن بــــه عنوان یک کاربر متنباز خوشحالم که شاهد توسعه این واژهنامه با سرعتی بــالا هستم و هر روز شاهد یک نسخه جدید از این پروژه همراه قابلیتها و امکانات جدیدی برای کاربران هستم. XfarDic در نســـخه 0.6.5 خــود بسر میبرد. امیدوارم هرچه زدوتر شاهد نسخه یک این واژهنامه تحت گنو/لینوکس باشیم.
نسخه جدیدی از توزیع زنده پارسیکس منتشر شد
پارسیکس یک توزیع زنده از سیستمعامل گنو/لینوکس است که در داخــل کشور توسعه داده میشود .نسخه 0.60 این توزیع نیز برای استفاده علاقمندان آماده شده است. ایـــن نسخه از جـــدیـــدترین بستههای نــــرمافزاری و نسخـه کرنل لینوکس بهره میگیرد و قابــلیتهای جــالب و قابل توجهی به آن اضافه شده است. نسخه جدید این توزیع را میتوانید از سایت پروژه (www.parsix.org) دریافت کنید.
بزودی شاهد اپنافیس فارسی خواهیم بود
در خبرها خــــواندم که تیمی دارد بر روی فارسیسازی برنامه اداری محبوب و کاربردی OpenOffice.org کار میکند و تا چند ماه دیگر اولین خروجی پروژه در اختیار علاقمندان قرار خواهد گرفت. ایـــن خــبــر از ایـــن جـهت اهمیت دارد که دیگر کاربران در یک محیط فارسی و بومی خواهند توانست کارهای روزانه خود را انجام دهند و ایـــن خــــود میتـــوانـد بهترین محـــرکــه حرکت کاربران ویندوزی بسوی نرم افزارهای متنباز باشد . برای دوستانمان در این تیم آرزوی موفقیت داریم و مشتاقانه منتظر میمانیم .
دومین همایش آموزشی لاگآیآر برگزار شد
اعضای گـــروه کاربران لینوکس تــوانستند در دومین نشست آموزشی خــود در تــهـــران مورخ ۲۳ تیرماه ۱۳۸۴ در یک جو صمیمانه شرکت کنند. نــصــب و تنظیم وبسرور آپـــاچی، معـــرفی میـــزکار Gnome 2.10 و KDE و بـررسی امکانات و قابلیتهای هر یک در کنار معرفی LUG و لاگآیآر ســرفصلهای آموزشی بود که در این جلسه برگزار شد و در ادامه دکتر خوانساری مدیر طرح ملی لینوکسفارسی به سوالات حاظران پاسخ دادند . ایـــن جلـــسه از ســـاعت ۱۷ و ۱۵ دقــیقه در محل باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران شروع و تا بعد از ۲۱ بعضی از دوستان مشغول صحبت بودند.
۵ میلیون خط کد سولاریس باز شد.
شرکت سان بلاخره پــس از این هــمه فشار جـــامعه متنباز قسمتهایی از ســورسکــد OpenSolaris ٬ نسخه متنباز سیستمعامل معــروف سولاریس ۱۰را منتشر کرد . این کدها تحت مجوز CCDL که یک مجوز تصویب شده جامعه متنباز است منتشر شدهاند.
لیکوریس در مندریوا
با توزیع دسکتاپ Lycoris آشــنا هستید . از ایـن پس این توزیع را در شرکت مندریوا خواهید دید. مسئولارشد این توزیع گفته بهمنظور توسعه یک محصول جدید به ایــن شرکت پیوستهایم. در ایـــن چند ماه اخیــــر ایـن چندمین شرکت متنباز است که توسط شرکت مندریوا خریداری میشود.
کناپیکس ۴ برای دوستداران این توزیع زنده آماده است
نگارش جدیدی از این توزیع محبوب در LinuxTag 2005 ارائه شد و مانند همیشه از جدیـدترین بستههای نرمافزاری مانند محیط KDE3.٬ Gnome 2.8 و OpenOffice.Org 2 استفاده میکند. ایـن توزیع زنده مبتنی بر توزیع معروف دبیانسارژ ۳.۱ توسعه مییابد و یکی از بهترین دیسک های زنده لینوکس برای کاربردهای رومیزی و سیستم های خانگی است .
Motorola و لینوکس
طبق گفته این شرکت تلفن همراه جدیدی از سری A گوشیهای مبتنی بر لینوکس/جاوا این شرکت در Q4 2005 ارائـه میشود. ایـــن گوشــی دوربیندار بـوده و از بسیاری از تکنولوزیهای مطرح برای یک گوشی تلفن همراه مانند بولوتوس برخوردار است و سازگاری عالی با اینترنت و مولتیمدیا دارد.
همهی ناولیها لینوکسی شدند
طبق گزارشی کــه توسط شرکت ناول منتشر شده ۱۰۰٪ کارکنان این شرکت بـــر روی سیستم خــــود لینوکس را نصب کرده و استفاده میکنند. ۸۰٪ این افراد فقط از سیستمعامل لینوکس استفاده میکـنـند و مابـقی ویندوز را هنوز از روی سیستم خود پاک نکردهاند. نـــاول لینوکس دسکتاپ (NLD 9) توزیع محبوب ایـــن شـرکت است و مهندسین شرکت نیز سوزه 9.3 را برای محیطهای تــوســعه خـــود دوســـت دارند. 900,000 دلار ایــن مهاجرت کارکنان ناول ذخیزه مالی برای شرکت داشته است از بابت خرید ویندوز و آفیس مایکروسافت.
یک نسخه جدید برای دوستداران فایرفاکس
نسخه 1.0.6 این مرورگــر محبـــوب و قـــدرتمند منتشر شد. چـنـد اشکال امنیتی و اصلاحات در پایداری این مرورگر انجام گرفته است که بیش از پیش کاربران را درمقابل خطرات اینترنتی محافظت میکند. فایرفاکس نمونه بسیاری خوبی از یک پروژه بازمتن است که با برزورسانی های خود همیشه کاربران را راضی نگه میدارد و نگرانی نخواهند داشت .
سیستمعامل لینوکس برای گوشیهای پالم
شرکت PalmSource اعــــلام کرد که تا تابستان سال آینده سیستمعامل و برنامههای کاربردی تحت لینوکس را بر روی گوشیهای مبایل Palm پیادهســـــازی خـواهد کرد. همچنین این شرکت میخواهد تغییراتی در سیاستهای آینده خود انجام بدهد و یک مهاجرت را به سوی نرم افزارهای متنباز انجام دهد.
توسعهدهندگان جاوا با متنباز بهتر حال میکنند!
طبق گزارش Evens Data بیشتر کاربران جـــاوا از نرمافزارهای اپــــنسورس استفاده میکنند. ۸۰٪ کـــاربران حرفهای و ۷۳٪ کاربران عادی برای کـــارهای خود از محیطهای توسعه متنباز استفاده میکنند. حـتــی بکـــارگیری فناوری جاوا نیز بالاتر از کاربران .NET قرار دارد. کاربران جاوایی به امنیت سیستمعاملهای متنباز و لینوکس ایمان دارند.
پارلمان اروپا به نرم افزارهای انحصاری"نه" گفت!
پارلمان اروپا در نشست ششم جــولای خـــود بــا قانون نرمافزارهای Patent مخــالفت کرد. بــوجود آمدن محدودیت برای سازمانها، بسته شدن درهای خلاقیت و نـــوآوری در عــرصه تولید نرمافزار و بوجود آمدن محدودیت برای دانش بشری با نرمافزارهای انحصاری، دلایـــل اعـــضـای این پارلمان اروپایی برای مخالفت با Patent عنوان شده است. بیشک این رای شروع بسیار خوبی برای نرمافزارهای بازمتن و توسعه نرمافزار آزاد در اروپا خواهد بود.
وحشت مایکروسافت از LAMP
بیلگیتس و یارانش در قلعه خـود حسابی از دست فناوری متنباز LAMP نگران و هراسناکند و از هر راهکاری برای مقابله استفاه میکنند . از دادن ســــرویس و ابــزارهای رایگان مدیریتسرور رایگان در ویندوز تا طرح کاهش قیمت محصولات در مراکز فروش محصولات مایکـــروسافت و طـــرح موضــوع هزینــه مالکیت (TCO).با این حال LAMP محصولات سرویس وب مایکروسافت را با خطر جدی روبرو ساخته است .
میثاق محمدیزاده misagh_m_z@yahoo.com